پتانسیل‏ سنجی منابع آب زیرزمینی با رویکردی ترکیبی به الگوریتم بهینه‏ سازی ازدحام ذرات و سیستم اطلاعات مکانی (مطالعۀ موردی: دشت مهران، ایلام)

یکی از مسائل مهم در زمینۀ مدیریت صحیح منابع آب زیرزمینی، شناسایی پتانسیل این منابع به‌منظور برنامه‏ریزی و تصمیم‏گیری صحیح دربارۀ بهره‏برداری از آنهاست. هدف این پژوهش، پتانسیل‏سنجی منابع آب زیرزمینی با رویکردی ترکیبی به الگوریتم بهینه‏سازی ازدحام ذرات (PSO) و سیستم اطلاعات مکانی (GIS) در دشت مهران است. به این منظور و برای شناسایی پتانسیل منابع آب زیرزمینی در این منطقه، 13 فاکتور مختلف تأثیرگذار بر میزان نفوذ آب در داخل زمین و تشکیل منابع آب زیرزمینی شامل شیب، ارتفاع، تراکم زهکشی، تراکم خطواره، نقشۀ T، نقشۀ K، نقشۀ Recharge، نقشۀ کاربری زمین، نقشۀ سنگ‌شناسی، نقشۀ Sy، نقشۀ عمق آب زیرزمینی، نقشۀ تراکم چاه و نقشۀ هم‌کلر، شناسایی و نقشۀ آنها تهیه و طبقه‏بندی شد. سپس، با استفاده از الگوریتم PSO، هر یک از نقشه‏ها وزن‏دهی و پس از آن با استفاده از روش همپوشانی وزن‏دار در محیط GIS با یکدیگر ترکیب شدند و در انتها، دو نقشۀ نهایی پتانسیل آب زیرزمینی، یک بار در حالتی که معادلۀ بهینه‏سازی برابر با نقشۀ تراکم چاه قرار گرفت (PSO_chah) و بار دیگر برای حالتی که معادلۀ بهینه‏سازی برابر نقشۀ آبدهی ویژه قرار گرفت (PSO_Sy)، به‌دست آمد. در این زمینه، نقشۀ PSO_chah، 56/2 درصد از منطقه و نقشۀ PSO_Sy، 40/2 درصد از منطقه را به‌عنوان مناطق با پتانسیل بسیار زیاد از نظر منابع آب زیرزمینی مشخص کردند.